Na łonie natury

Puszcza Kozienicka

Jednym z najważniejszych kompleksów leśnych na terenie Ziemi Radomskiej jest Puszcza Kozienicka, znajdująca się pomiędzy Radomiem i Wisłą, zajmująca ok. 30 000 ha. Część pradawnej Puszczy Radomskiej. Chętnie odwiedzana przez grzybiarzy, amatorów sportu i miłośników bushcraftu. Szerokie, płaskie drogi są idealnym miejscem do uprawiania aktywności takich jak jazda konno lub narty biegowe. Przez Puszczę przebiega kilkanaście szlaków rowerowych oraz szlaki piesze i ścieżki edukacyjne. Puszcza posiada status Parku Krajobrazowego, na którego terenie znajduje się 15 rezerwatów przyrody, w tym najbardziej popularny Rezerwat Źródło Królewskie.

Wybrane atrakcje Puszczy Kozienickiej

Rezerwat Źródło Królewskie

Utworzony w 2000 r. zespół źródeł przy rzece Zagożdżonce. Prowadzą do nich drewniane pomosty przy rozlewiskach rzeki, z widokiem na jej bieg i roślinność bagienną. Pod ochroną znajdują się tu lasy liściaste (olsza czarna), lasy mieszane (dąb szypułkowy), bagna i kośne łąki oraz naturalne źródła. Odnotowano tu występowanie 201 gatunków roślin, można również napotkać efekty działalności bobrów. Z przepływającą przez rezerwat rzeką krzyżuje się nasyp po dawnym torze kolejki wąskotorowej i stary most kolejowy. Z okolicą wiąże się legenda, według której król Władysław Jagiełło, przebywając w okolicy, zaspokajał pragnienie przy wspomnianych źródełkach. Nieopodal rezerwatu znajduje się polana, na której stoją drewniane ławki i altana. Altana jest przystosowana do palenia ognisk i często odwiedzana przez okolicznych mieszkańców.

Do rezerwatu można dostać się:

– pieszo: szlakiem czarnym Żytkowice – Rezerwat Zagożdżon oraz niebieskim Maciejowice, parking przy DK48-Leokadiów,
– rowerem: szlakiem czerwonym Lisów-Czarnolas oraz czarnym Pionki-Leśniczówka przy Królewskich Źródłach,
– samochodem: korzystając z parkingu leśnego przy drodze pożarowej obok DK48.

Rezerwat Przyrody Ługi Helenowskie

Torfowiskowy rezerwat położony przy DK12 Radom-Puławy. Chroni siedliska bagienne, w tym jedno z największych bagien Puszczy Kozienickiej o wielkości prawie 26 ha. Położony na wododziale Radomki, Zwolenki i Zagożdżonki. Największe bagno, zwane tu ługiem, zajmuje ok 25 ha. Rosną tu rzadkie gatunki roślin, m.in. bagnica torfowa, rosiczka okrągłolistna, turzyca nitkowata. Można tu dojechać rowerem, żółtym szlakiem Czarnolas-Lesiów, a także piechotą, leśnymi ścieżkami (można skorzystać z parkingu leśnego przy DK12, nieopodal Leśniczówki linów.

Rezerwat Przyrody Pionki

Leżący na terenie zachodniej części miasta Pionki. Znajdują się tu dwie ścieżki dydaktyczne, które ukazują różnorodność występujących tu drzew, krzewów i ukształtowania terenu. Utworzony w celu ochrony starych drzewostanów, spotkać można tu również rośliny chronione: lilię złotogłów, widłaka jałowcowatego i widłaka goździstego.

Do rezerwatu można dostać się:
– pieszo: szlakiem żółtym Pionki PKP-Pionki Zachodnie PKP i zielonym Pionki Zachodnie PKP-Jedlnia Letnisko, Zalew Siczki,
– rowerem bezpośrednio z Pionek, wzdłuż ww. szlaków pieszych,
– samochodem: korzystając z parkingu leśnego przy drodze 787, naprzeciwko cmentarza.

Rezerwat Przyrody Okólny Ług

Torfowiskowy rezerwat na północ od miasta Zwoleń, nieopodal wsi Wilczowola. Znajduje się tu wiele torfowców i gatunki chronione, takie jak rosiczka, bagno zwyczajne czy żurawina błotna. Poza roślinnością bagienną szczęśliwcy mogą tu spotkać podlegającego ścisłej ochronie żółwia błotnego, a także żurawia i bociana czarnego. Przy wschodniej granicy rezerwatu można się natknąć na spaloną w dużym stopniu przez wojska hitlerowskie wieś Antoniówka.

Rezerwat Przyrody Zagożdżon

Najstarszy rezerwat Puszczy Kozienickiej. Znajdują się tu chronione zbiorowiska leśne typowe dla tego miejsca, takie jak bory jodłowe, grądy i bór mieszany wilgotny, a także pomnik przyrody – prawie 30 metrowy Dąb Zygmunt August, którego wiek szacuje się na nawet 300 lat.

Do rezerwatu można dostać się:
– pieszo: szlakiem czerwonym im. Witaliusza Demczuka Warka-Lesiów, żółtym Pionki PKP-Pionki Zachodnie PKP i czarnym Żytkowice-Rezerwat Zagożdżon,
– rowerem: szlakiem czerwonym Lisów-Czarnolas, zielonym Zwoleń-Brzóza i Niebieskim Brzóza-Świerże Górne,
– samochodem: korzystając z parkingu leśnego na południowy wschód od wsi Przejazd.

Rezerwat Przyrody Jedlnia

Położony po obu stronach drogi Radom-Kozienice. Chroni wiekowe drzewostany pochodzenia naturalnego, rosnące na brzegu zalewu w Jedlni-Letnisku. Na terenie rezerwatu można spotkać zbiorowe mogiły kilkuset mieszkańców okolicznych wsi zamordowanych podczas II wojny światowej.

Do rezerwatu można dostać się:

– pieszo: szlakiem zielonym Radom, Rajec Letnisko-Rezerwat Jedlnia, czarnym Kolonka-Lewaszówka, czarnym Jedlnia-Letnisko PKP-Rezerwat Jedlnia i zielonym Pionki Zachodnie-Rezerwat Jedlnia,
– rowerem: szlakiem żółtym Czarnolas-Lesiów,
– samochodem: wykorzystując parking leśny przy Zalewie Siczki,
– komunikacją zbiorową: pociągiem relacji Radom-Dęblin oraz autobusem linii 26 z Radomia do Jedlni-Letnisko.

Pozostałe rezerwaty

Pozostałe rezerwaty przyrody znajdujące się w Puszczy Kozienickiej: Ponty im. T. Zielińskiego, Brzeźniczka, Załamanek, Ciszek, Miodne, Krępiec, Ponty Dęby, Leniwa, Guść.
Dla miłośników obcowania z dziką przyrodą Lasy Państwowe wyznaczyły w Puszczy Kozienickiej dwa obszary pod program „Zanocuj w Lesie”. Więcej szczegółów znajdziesz na stronach Nadleśnictw Radom i Zwoleń:

Lasy Przysusko-Szydłowieckie

Po drugiej stronie Ziemi Radomskiej, na Garbie Gielniowskim, znajduje się Obszar Chronionego Krajobrazu Lasy Przysusko-Szydłowieckie. Duża ich część leży na terenie powiatu Szydłowieckiego. Na ich terenie znajdziemy rezerwaty przyrody: Cisowe Majdów i Skarżysko, Puszcza u Źródeł Radomki oraz Podlesie. Dostać się tu można m.in. szlakami pieszymi: niebieski Kuźniaki-Pogorzałe, zielonym im. ks. Jana Wiśniewskiego Rez. Ciechostowice-Przysucha PKP i czerwony szlak partyzancki im. mjr Henryka Dobrzańskiego „Hubala” z Drzewicy, przez Szydłowiec do Skarżyska Książecego, a także rowerowymi: niebieskim Rez. Cisowy Majdów-Antoniów i zielonym Rędocin-Skarżysko Książece. Na trasie ww. szlaku zielonego znajduje się najwyższe wzniesienie Garbu Gielniowskiego i całego województwa mazowieckiego, Góra Altana (408 m. n.p.m.).

Puszcza Iłżecka

Na południowy wschód od Radomia znajdują się lasy Puszczy Iłżeckiej. Jedną z najciekawszych atrakcji w okolicy jest arboretum w Marculach – 8 hektarowy ogród, wyposażone w infrastrukturę edukacyjną, w którym znajduje się ponad 600 gatunków drzew i krzewów klimatu umiarkowanego podzielone na kilka stref, m.in. alpinarium i wrzosowisko. Można się tu dostać samochodem, DK9, a także Starachowicką Kolejką Wąskotorową, która rusza z Iłży. Więcej informacji na temat arboretum można znaleźć na stronie Nadleśnictwa Marcule:

W okolicach Iłży znajduje się kilka szlaków turystycznych, którymi można się dostać do znajdującego się w okolicy Rezerwatu Piotrowe Pole oraz Rezerwatu Dąbrowa Polańska: żółty pieszy Iłża-Piotrowe Pole oraz rowerowe: czarny Seredzice-Piotrowe Pole, żółty Jasieniec Iłżecki-Stara Wieś i zielony Krupów-Iłża.

Lasy: Kapturski i Rajec

Odwiedzający Radom mogą wybrać się do dwóch lasów: Kapturskiego na zachodzie i Rajec na wschodzie miasta. Las Kapturski to pozostałość dawnej Puszczy Radomskiej., w której znaczną część zajmują stare drzewostany. Obok Nadleśnictwa Radom przy ul. Janiszewskiego znajduje się teren rekreacyjny z paleniskiem i ławkami, stołem do ping-ponga oraz ścieżką edukacyjną. Z kolei w Leśnictwie Rajec, znajdującym się bezpośrednio za wschodnią granicą miasta, można wybrać się na spacer ścieżką przyrodniczą „Nad Pacynką”- 4 km pętlę z 7 przystankami tematycznymi. Z centrum miasta można tu dojechać linią 26.